Tại sao con người luôn tin rằng linh hồn có tồn tại?

No comments

Nhưng vẫn có khả năng linh hồn tồn tại độc lập với thể xác và trong nhiều nền văn hoá khác nhau mọi người đều tin rằng linh hồn không tồn tại dưới dạng này thì sẽ tồn tại dưới dạng khác. Ít nhất cũng không phải là sau khi chết thì linh hồn sẽ biến mất ngay sau đó.

Nhìn chung thì các tín ngưỡng, tôn giáo thường cho rằng linh hồn là thiêng liêng, là bất diệt. Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo đều cho rằng linh hồn là bất diệt, do Thượng đế ban cho mỗi người như là sự sống và nếu một người sống thiện lành, thờ kính Thượng đế thì khi chết đi linh hồn người ấy sẽ được về sống hạnh phúc đời đời bên cạnh Ngài, ngược lại nếu sống mà làm ác không tin vào Thượng đế thì linh hồn sẽ bị phạt sống khổ đau trong địa ngục. Tín ngưỡng dân gian còn cho rằng linh hồn người chết có thể nương gá vào đâu đó và có thể hiện hình trên đời mà người ta thường gọi là ma. Lắm người tin rằng khi một người chết đi thì linh hồn người ấy sẽ đến cõi âm, sinh sống ở đấy để chờ sự phán xét của Diêm vương và những linh hồn ác có thể bị hành hạ cho đến khi được đầu thai ở dương thế. Có thể thấy những khái niệm về linh hồn có những liên hệ chặt chẽ với các ý niệm về cuộc sống sau khi chết. Linh hồn thường được cho là bất tử và hầu hết mọi người đều tin rằng khi mà chết đi, tư duy của họ vẫn còn tồn tại. Số khác một mực cho rằng khi chết đi thì tư duy cũng biến mất, nhưng trong nghiên cứu thì người ta lại chỉ ra rằng tư duy con người có tính liên tục. Tín ngưỡng về linh hồn bất diệt không phải là sản phẩm phụ của một tôn giáo hay một lớp tình cảm bao phủ nào nhưng thực tế là nó đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi chúng ta.

Phật giáo nghĩ gì về linh hồn?

Phật giáo thuận theo ngôn ngữ, tín ngưỡng của dân gian vẫn nói đến linh hồn, vong linh, hương linh… để chỉ cái phần còn lại sau khi chết của một người. Nhưng dù gọi là gì đi nữa thì theo giáo lý duyên sinh, vô thường, vô ngã Phật giáo không bao giờ chủ trương cái phần phi vật chất này. Theo Phật giáo thì linh hồn là tính biết gọi chung là Thức. Thức bao gồm một nội dung được xem là những dấu ấn, những hạt mầm được tạo nên bởi những hành tác của một người trong đời sống hiện tại và những đời sống trước kia, còn được gọi là nghiệp hay nghiệp thức. Sau thời đức Phật thì các luận gia suy diễn rằng có một cái thức gọi là A-lại-da hàm chứa mọi nội dung của thức. Nội dung này luôn luôn biến đổi theo hoàn cảnh sống và theo hành động của nó. Chính đấy là năng lượng là sức mạnh gọi là nghiệp lực mà khi một người chết đi, nó đẩy A-lại-da hay Thức nương gá vào một thân thể mới vừa tượng hình có hoàn cảnh phù hợp với nó. Và nếu nói chúng ta có linh hồn thì sẽ tưởng như đó là một tinh thần duy nhất nếu là duy nhất cố định thì thiện ác, mãi mãi không thay đổi. Nhưng tâm thức chúng ta luôn luôn biến chuyển, gần người lành thì hấp thụ điều lành còn gần kẻ ác thì hấp thụ điều ác. Như vậy tâm thức là một dòng thiện ác sinh diệt, chính dòng thiện ác đó sẽ đưa chúng ta đến chỗ lành hay dữ, nghiệp nào nặng sẽ lôi mình trước. Như vậy, Phật giáo không chấp nhận có một cái linh hồn trước sau như một và càng không chấp nhận cái hồn đó đi đầu thai, như người đời lầm tưởng.

Linh hồn có thể tách rời thân xác không?

Con người vẫn luôn tin vào cách nói linh hồn bất diệt. Tuy nhiên, cho dù giả thuyết sự ràng buộc tương tự có thể giúp chúng ta giải thích được điều không logic là tại sao con người luôn tin rằng linh hồn bất diệt nhưng nó cũng không cho chúng ta biết là tại sao con người luôn muốn linh hồn thoát khỏi xiềng xích của thân xác? Có những ý kiến cho rằng linh hồn phụ thuộc vào thể xác và tất nhiên là rất ít người tin rằng linh hồn vĩnh viễn nằm bên trong khung xương. Chúng ta phải biết rằng có những người không vì chúng ta không nhìn thấy họ mà không tồn tại trên thế gian. Nhà giáo dục tâm lí thậm chí đã dùng thuật ngữ kì diệu để miêu tả khái niệm cơ bản về sự vĩnh hằng của con người.

Chúng ta có nên tin vào sự tồn tại của linh hồn?

Mỗi chúng ta luôn hiểu linh hồn theo ý kiến riêng của mình. Trước khi bàn về linh hồn có hay không có thì chúng ta phải xác định khái niệm linh hồn chung của mọi người là gì. Rồi tìm điểm then chốt của khái niệm để phân tích, chứng minh biện luận. Linh hồn là một cái gì đó tồn tại siêu hình vẫn tiếp tục vận động và có nhận thức tư duy như một con người dù rằng từ thời điểm chết thể xác vật lý người đó đã ngưng hoạt động và phân rã cho đến khi không còn gì. Có hai điểm chính của khái niệm linh hồn là tồn tại siêu hình và có hoạt động nhận thức, tư duy, ý thức. Vấn đề siêu hình chúng ta không có giác quan để cảm nhận, không thể nghiên cứu và bàn luận. Vậy chìa khoá để giải quyết là hành động nhận thức tư duy. Thời kỳ đầu thì những nhà thần học khẳng định có linh hồn, bắt buộc phải công nhận một cách logic là hoạt động nhận thức tư duy của con người không phải do não bộ mà là do linh hồn. Điều này khoa học dễ dàng chứng minh vì do ức chế não, tổn thương não hoặc mất não là mất đi nhận thức tư duy. Tức là ngoài não, không có tồn tại nào khác quyết định hành động nhận thức tư duy. Như vậy quan niệm có linh hồn là không đúng. Có thể thấy cái tư duy mà các nhà khoa học cảm nhận được để mà nghiên cứu là cái tư duy của một người sống được biểu hiện ra bằng hoạt động của thể xác vật lý. Để điều khiển được vật chất vật lý cần có sự kết hợp linh hồn và thể xác vật lý. Nhưng vẫn có khả năng linh hồn tồn tại độc lập với thể xác và trong nhiều nền văn hoá khác nhau mọi người đều tin rằng linh hồn không tồn tại dưới dạng này thì sẽ tồn tại dưới dạng khác. Ít nhất cũng không phải là sau khi chết thì linh hồn sẽ biến mất ngay sau đó.

Linh hồn hiện hữu ở vạn vật

Con người thông qua nhìn nhận của người khác đối với mình mà có thể hiểu được chính mình và nhìn thấy ưu khuyết điểm của người khác mà nhận thức được bản thân mình. Người tu hành lấy tiêu chuẩn của Phật Đạo Thần để yêu cầu chính mình phải rũ bỏ tự ngã để đề cao nhận thức đối với linh hồn, đạt đến thân thần hợp nhất cũng như đạt đến sự hợp nhất giữa linh hồn với nhục thân. Con người có lối tư duy phát ra từ đại não là vì linh hồn của con người phần nhiều thời gian là cư ngụ trong đại não. Thông qua đại não phản ứng lên cơ thể thì con người mới nhận thức thấy không chỉ con người có linh hồn, mà vạn vật đều có linh hồn. Hơn nữa linh hồn là hoạt động và có thể có nhiều linh hồn tồn tại trong một cơ thể. Tiến thêm một bước nghiên cứu nữa thì phát hiện linh hồn của con người là bất diệt. Thân xác thịt của con người có thể chết đi nhưng linh hồn của con người lại tồn tại vĩnh viễn. Nói theo cách nói trong vật lý học thì chính là vật chất là bất diệt. Nếu suy rộng ra thì không chỉ con người có linh hồn mà động vật, thực vật, vật chất cũng đều có linh hồn, có tư tưởng, có một số điều đã được khoa học hiện nay nhận thức đến được. Thật ra vạn vật đều có linh điều này đối với học thuyết Phật gia càng có nhận thức sâu xa hơn chỉ là khoa học hiện đại còn chưa chứng thực được sự tồn tại của nó mà thôi.

Linh hồn và thể xác có một sự liên quan mật thiết với nhau khi con người còn sống. Có thể thấy thân xác được xem như là một công cụ, một phương tiện, được linh hồn sử dụng để học hỏi những bài học của Thượng Đế tại thế giới vật chất của chúng ta và ngược lại thể xác cũng cần phải có linh hồn để trở thành một thể xác hoàn hảo vì vậy những sự tồn tại của các khí quan là để giúp cho thân thể được bảo tồn và được khoẻ mạnh. Hầu hết các tín ngưỡng, tôn giáo đều cho rằng ngoài cơ thể, trí óc, con người còn sở hữu một thứ chỉ thuộc về bản thân đó là linh hồn. Đến nay, khoa học vẫn phủ nhận sự tồn tại của linh hồn nhưng số học giả có tiếng bảo vệ và cổ vũ ý tưởng về sự tồn tại của nó cũng không hề ít.